ทำพินัยกรรมโดยระบุเงื่อนไขห้ามโอน

ทำพินัยกรรมโดยระบุเงื่อนไขห้ามโอน

ถ้าทำพินัยกรรม โดยระบุเงื่อนไขในพินัยกรรมทำนองว่า"" ห้ามโอน หรือจำหน่าย ทรัพย์มรดกตามพินัยกรรมภายในกำหนดระยะเวลา 5 ปี และถ้าจะโอนหรือจำหน่ายจะต้องกระทำโดยการขาย และจะต้องขายในราคาไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 % ของราคาประเมิน""
การกำหนดเงื่อนไขอย่างนี้ไว้ในพินัยกรรม จะสามารถกำหนดได้หรือไม่ คำตอบ คือ สามารถกำหนดเงื่อนไขดังกล่าวในพินัยกรรมได้ โดยเรียกเงื่อนไขดังกล่าวว่า ""ข้อกำหนดห้ามจำหน่ายทรัพย์สิน"" ซึ่งกฎหมาย ได้แก่ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ได้บัญญัติรับรองให้สามารถระบุเงื่อนไขดังกล่าวในพินัยกรรมได้ ดังนี้
"" มาตรา 1700 ของ ป.พพ. บัญญัติในทำนองว่า
ผู้ทำพินัยกรรม สามารถระบุเงื่อนไขการห้ามโอนทรัพย์ในพินัยกรรมได้ แต่ผู้ทำพินัยกรรมจะต้องระบุไว้ด้วยว่า ถ้าผู้รับทรัพย์ตามพินัยกรรมฝ่าฝืน จะให้ใครเป็นผู้รับทรัพย์ในพินัยกรรมคนต่อไป ถ้าไม่ได้ระบุคนที่จะรับทรัพย์คนต่อไปไว้ ก็ให้ถือว่าเงื่อนไขดังกล่าวไม่มีผล
ตัวอย่างเช่น ระบุในพินัยกรรม ว่า
"" ..... ให้ที่รถยนต์คันหมายเลข 123 กรุงเทพมหานคร ตกได้แก่ นายแดง โดยห้ามมิให้นายแดง ขายรถยนยนต์คันดังกล่าวภายในระยะเวลา 1 ปี นับแต่ได้รับรถยนต์ หากนายแดงฝ่าฝืน ให้รถยนต์คันดังกล่าวตกได้แก่ นายเหลือง แทน .....""
ถ้าระบุในพินัยกรรมตามตัวอย่างก็ถือว่าข้อกำหนดนั้นใช้ได้ และมีผลบังคับตามกฎหมาย และผู้รับพินัยกรรมจะต้องปฏิบัติตาม แต่หาก ไม่ได้ระบุผู้รับทรัพย์ตามพินัยกรรมหากมีการฝ่าฝืนเงื่อนไขห้ามโอนไว้ ก็จะถือว่า ข้อกำหนดห้ามโอนนั้นไม่มีผลตามกฎหมาย
ดู คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1480/2559 วินิจฉัยว่า
"" ..... แม้ตามพินัยกรรม จะมีข้อกำหนดห้ามจำเลยที่ 2 ซึ่งเป็นผู้รับประโยชน์ตามพินัยกรรมโอนทรัพย์สินนั้น แต่ก็ไม่ได้กำหนดให้มีบุคคลหนึ่งบุคคลใด นอกจากผู้รับประโยชน์ตามพินัยกรรม ที่จะให้เป็นผู้รับทรัพย์สินนั้นต่อไปอย่างเด็ดขาด กรณีจึงต้องด้วย ป.พ.พ. มาตรา 1700 วรรคสาม ที่ให้ถือว่าข้อกำหนดห้ามโอนนั้นเป็นอันไม่มีเลย .....""
ดู คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 362/2511 วินิจฉัยว่า
"" ..... เจ้ามรดก ได้ทำพินัยกรรมยกกรรมสิทธิ์ที่พิพาทให้จำเลย แต่มีข้อกำหนดห้ามมิให้จำเลยจำหน่ายจ่ายโอน โดยมิได้รับความเห็นชอบจากบุตรของเจ้ามรดกที่มีสิทธิอาศัย แต่ข้อกำหนดนี้หาได้ระบุไว้ว่า ถ้าจำเลยละเมิดข้อกำหนดแล้ว จะให้ที่พิพาทตกเป็นของผู้ใดไม่ ข้อกำหนดห้ามโอน จึงถือว่าเป็นอันไม่มีเลย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1700 .....""